Edycje I – VI (2013 – 2018) Twórcy Kultury Śląskiej
Edycja VII (2019) Twórcy Kultury Śląskiej – METAMORFOZY
Edycja VIII (2020) Metamorfozy
Od 2013 r. Centrum Kultury Śląskiej realizuje autorski i rozpoznawalny już w całym regionie projekt fotograficzny „Twórcy Kultury Śląskiej”. Jego zamysłem jest inne spojrzenie na kulturowy Śląsk, postrzegany w potocznej świadomości przez wielu Polaków ciągle jeszcze przez pryzmat pewnego stereotypu: „Gustlików, gołębi, krupnioków, skata, wodzionki, malowniczego familoka…”. Co więcej, do dzisiaj pokutuje szablonowy obraz Śląska jako krainy przemysłowej pozbawionej ambitniejszego zaplecza kulturalnego . Tymczasem jest to miejsce, które w sferze kultury na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat stało się jednym z najważniejszych w Europie. Ten odmienny od obiegowego wizerunek propaguje właśnie projekt „Twórcy Kultury Śląskiej” – wystawa i kalendarz – a całości patronuje idea naszej instytucji: „aby śląskie dawało do myślenia”.
Autorami zdjęć są Krzysztof Miller i Marek Wesołowski, członkowie ZPAF Okręg Dolnośląski.
Twórcy Kultury Śląskiej I – VI
Ponieważ realizacja ambitnych i wartościowych pomysłów nie byłaby możliwa, gdyby nie ich Twórcy, postacie niezwykle zasłużone dla tej ziemi i dla całej Polski (a nawet świata), pierwsze sześć edycji opierało się na fotografiach portretowych takich osobowości kulturalnej mapy Śląska, jak chociażby przedstawiciele świata filmu Lech Majewski, Olgierd Łukaszewicz, Kazimierz Kutz, Sławomir Idziak, Franciszek Pieczka, językoznawca Jan Miodek, muzycy Stanisław Soyka i Ireneusz Dudek czy architekt Tomasz Konior. Portrety te składały się na kalendarz oraz towarzyszącą mu wystawę. Oryginalność fotografii polega na tym, że ich bohaterowie pokazywani są często z rekwizytami charakteryzującymi ich zawody, prywatne pasje i zainteresowania, ale nade wszystko portrety te podejmują próbę ukazania samej osobowości artystów. Bardzo ważny element stanowi również pejzaż Górnego Śląska. Całość tworzy przesycony duchem Śląska, czasami nie wolny od humoru, niezwykle wyrafinowany portret o wysokich walorach artystycznych. Trzeba podkreślić, że nie ma w skali kraju podobnej galerii fotograficznej.
Ponieważ „Twórcy Kultury Śląskiej” to także przedsięwzięcie mające na celu osobliwą, bezpośrednią konfrontację postaci i animatorów kultury z jej odbiorcami, w czasie jesiennych wernisaży wystawy połączonych z promocją kalendarza dochodziło do spotkania osób portretowanych (zapraszani byli bohaterowie wszystkich edycji) i gości wernisażu, co dawało znakomitą okazję do nieformalnej rozmowy i dyskusji. Towarzyszyły temu koncerty / spektakle w wykonaniu artystów śląskich, właśnie Twórców Kultury Śląskiej będących bohaterami projektu w danym roku.
Twórcy Kultury Śląskiej VII – METAMORFOZY
VII edycja jest jedynie w pewnym sensie kontynuacją poprzednich. Pozostając bowiem przy zadawaniu poważnych pytań o korzenie, tożsamość i tradycję tego regionu, stanowi próbę uchwycenia „śląskości” i „Śląska” w trakcie przemian – METAMORFOZ. Wszak kultura, tradycja, obyczaj, nauka są tym, co Twórcy Kultury Śląskiej – nie wyłączając w tym zwykłych ludzi – na przestrzeni wieków wykreowali i co ulegało zmianom oraz podlega nieustannej ewolucji. 12 artystycznych fotografii-kolaży, będących jednocześnie kartkami z kalendarza dotyka między innymi tak charakterystycznych zjawisk dla Śląska, jak rodzina, praca, kuchnia, tolerancja, otwartość, tożsamość czy religia w obliczu ich przeistoczeń. Ten osobliwy punkt widzenia, oparty na zamiarze wydobycia i zatrzymania w formie fotograficznego kolażu, jest gestem dotarcia do „nieuchwytnego”, trudno definiowalnego, a zatem z gruntu rzeczy śląskiego. Tygiel kulturowy, mieszanie się wpływów polskich, niemieckich, czeskich i żydowskich; różne języki; możliwość współobcowania różnych kuchni, wyznań, tradycji, koncepcji architektonicznych, matriarchatu i patriarchatu to w istocie fenomen Śląska. Tę unikatowość w aktach jej przemian pokazują fotograficzne kolaże – kartki z kalendarza „Twórcy Kultury Śląskiej – METAMORFOZY”.
Twórcy Kultury Śląskiej – METAMORFOZY 2019
KALENDARZE
2014
Stanisław Zając, Erwin Sówka, Grażyna Bułka, Werner Lubos, Jan Szmatloch, Karo Glazer, Bernard Krawczyk, Józef Skrzek, Barbara Lubos, Edward Inglot, Tadeusz Sławek, Andrzej Koniakowski, Bogdan Mizerski, Zenon Dyrszka
2015
Anna Szostak, Anna Osadnik, Stanisław Gerard Trefoń, Józef Olejniczak, Barbara Ptak, Mirosław Muzykant, Robert Talarczyk, Waldemar Jama, Janusz YANINA Iwański, Magdalena Piekorz, Wojciech Kuczok, Henryk Waniek, Krzysztof Respondek
2016
Ewa Parma, Aleksander Nawarecki, Wojciech Myrczek, Józef Ligęza, Elżbieta Okupska, Ewa Uryga, Mirosław Neinert, Marek Moś, Stanisław Niemczyk, Kaya Mirecka-Ploss, Ireneusz Walczak, Stanisław Soyka
2017
Tomasz Konior, Zbigniew Kadłubek, Beata Przybytek, Bartłomiej Barczyk, Kinga Głyk, Weronika Murek, Roman Kalarus, Ingmar Villqist,Adam Sikora, Arkadiusz Kubica, Kazimierz Kutz, Franciszek Pieczka
2018
Jan P. Matuszyński, Zygmunt Tlatlik, Julian Gembalski, Ewa Majcherczyk, Ireneusz Dudek, Jan Miodek, Antoni Cygan, Henryk Konwiński, Ewa Chojecka, Grzegorz Kapołka, Wojciech Prażmowski, Marian Kisiel
2019
Ryszard Kaczmarek, Andrzej Celiński, Ewa Leśniak, Barbara Gruszka-Zych, Anna i Teodor Segietowie, Andrzej Lampert, Jacek Rykała, Olgierd Łukaszewicz, Leszek Winder, Adam Wesołowski, Lech Majewski, Sławomir Idziak
2020
O genezie:
Kultura śląska to specyficzny tygiel, w którym, historycznie rzecz ujmując, mieszają się kultury niemiecka, czeska, polska i żydowska. Wielokulturowość to cecha wyróżniająca nasz region. Ale jednocześnie ta osobliwa mieszanina to bogactwo i fenomen. Można by tym samym powiedzieć, że europejskość śląskiej kultury jest niezaprzeczalna. Dla pozostałej części naszej ojczyzny stanowiło to pewien kłopot. Rodacy najczęściej postrzegali Śląsk z perspektywy przaśnej kultury ludowej, „Barbórki”, krupnioka i piwa. Na szczęście zarówno kultura robotnicza, zwana obiegowo „niską”, jak i ta wysoka rozwijały się na Śląsku obok siebie. Jak się okazuje, wielokulturowość i niezwykła różnorodność była i jest nadal w stanie łączyć ludzi. Mieszkańcy Śląska odnajdują w ten sposób nie tylko pasję, ale również klucz do porozumienia ponad wszelkimi podziałami i różnicami. Dzięki temu, że powstało miejsce, którym jest Centrum Kultury Śląskiej w Nakle Śląskim, gdzie ludzie kultury (twórcy i miłośnicy sztuki) mogą się ze sobą spotykać, dyskutować, spierać, a nade wszystko tworzyć zrodził się pomysł powołania do życia galerii portretu współczesnych twórców naszego regionu. Jest to dopiero początek kolekcji, pierwszy krok. Jest to też próba przekonania wielu osób, że nie tylko materią żyje człowiek, ale również wartościami duchowymi, albowiem dzięki sztuce nasze życie staje się bogatsze, piękniejsze, głębsze, lepsze i po prostu prawdziwsze.
Krzysztof Miller